Iod

Iod (misferstoundelke Skrieuwwiese: Jood) is n chemisk Element mäd dät Elementsymbol I un ju Oardnengstaal 53. In dät Periodesystem stoant et in ju 7. Haudgruppe (17. Gruppe) un heert somäd tou do Halogene. Die Noome lat sik fon dät ooldgriechiske Woud „ioeides“ (ιώο-ειδης) foar „veilchenfaawich, violet“ ou. Bie dät Heetmoakjen fräisätte Dampe sunt charakteristisk violet.

SIMS Massenspektrum fon do Isotope

Oainskuppe
[Kr] 4d10 5s2 5p5 53 I Periodensystem . . . . . . . . . . Klik ap sun litje Blok foar n uur Element
Algemeen
Noome, Symbol, Oardnengstaal	Iod, I, 53
Serie	Halogene
Gruppe, Periode, Blok	17, 5, p
Uutsjoon	dunkel-saangen griesk, glansjend
CAS-Nummer	7553-56-2
Massenandeel an ju Äidhülle	6 · 10−6 %
Atomar
Atommasse	126,90447 u
Atomradius (bereekend)	140 (115) pm
Kovalenten Radius	133 pm
Van-der-Waals-Radius	198 pm
Elektronekonfiguration	[Kr] 4d10 5s2 5p5
Elektrone pro Energieniveau	2, 8, 18, 18, 7
1. Ionisierungsenergie	1008,4 kJ/mol
2. Ionisierungsenergie	1845,9 kJ/mol
3. Ionisierungsenergie	3180 kJ/mol
Physikalisk
Aggregoattoustand	fääst
Modifikationen	1
Kristallstruktuur	orthorhombisk
Tichte	4,94 g/cm3
Mohshädde	?
Magnetismus	diamagnetisk
Smiltpunkt	386,85 K (113,70 °C)
Sjoodepunkt	457,4 K (184,20 °C)
Molar Volumen	25,72 · 10−6 m3/mol
Ferdampengswaarmte	20,752 kJ/mol
Smiltwaarmte	7,824 kJ/mol
Dampdruk	41 Pa bei 298 K
Spezifiske Waarmtekapazität	214,5 J/(kg · K) bei 298 K
Elektriske Laitfäiegaid	8,0 · 10−8 S/m
Waarmtelaitfäiegaid	0,449 W/(m · K)
Chemisk
Oxidationstoustande	±1, 3, 5, 7
Oxide (Basizität)	(stäärk suur)
Normoalpotentioal	0,536
Elektronegativität	2,66 (Pauling-Skala)
Isotope
Isotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP 125I {syn.} 59,408 d ε 0,186 125Te 126I {syn.} 13,11 d ε 2,155 126Te β- 1,258 126Xe 127I 100 % Stabil 128I {syn.} 24,99 min β- 2,118 128Xe ε 1,251 128Te 129I {syn.} 1,57 · 107 a β- 0,194 129Xe 130I {syn.} 12,365 h β- 2,949 130Xe 131I {syn.} 8,02070 d β- 0,971 131Xe
Sicherhaidswaiwiesengen
Gefoarstofkänteekenge aus RL 67/548/EWG, Anh. I
Xn Suundhaids- schoadelk N Uumwaareld- gefoarelk
R- und S-Sätze	R: Foarloage:R-Sätze
	S: Foarloage:S-Sätze
Sowied muugelk un gebruukelk, wäide SI-Eenhaide ferwoand. Wan nit uurs fermäärkt, jäilde do anroate Doaten bie Standoardbedingengen.

Iod

Iod is bie Ruumtemperatuur n Fääststof, die der sljucht woaterlööselk, oawers goud lööselk in woaterge Kaliumiodid-Löösenge un gjucht goud lööselk in Ethanol un uur organiske Löösengsmiddele is.

Iod ist n Bestanddeel, dät in dän Organismus fon Dierte un Moansken nit mist wäide kon un mäd dät ieten apnuumen wäd. Ap hööchste is ju Konzentration bie Moanskene in dän Skildkäddel un wäd deer in do Hormone Thyroxin un Triiodthyronin un as Diiodtyrosin nutsed. Iodkröäk in dät Drinkwoater un ju Kost is in de Räägel foar dät Aptreeden fon Krop un somäd foar ne Iodunnerfersuurgenge feroantwoudelk. As Foarsuurge wäd dät wieks insen of moormoals Ieten fon Seefisk rät as uk Ferweendenge fon dät sonaamde Iodsoalt (Spiesesoalt mäd Natrium- of Kaliumiodoat fersät) rät. Truch disse individuelle Iodprophylaxe un ju Iodierenge fon Foddermiddele wäd i n Düütsklound dän Kröäk an Iod in den Gruund deelwiese uusgliekt. Der kuud beloanged wäide, dät in ju Gesamtiodfersuurgenge fon ju Befoulkenge do Foargoawen fon ju WHO knap ienheelden wäide (Stand 2007).

Dissen Artikkel is n Stump. Hälp jädden deeran mee, dät tou ferbeeterjen.