Beryllium

Beryllium is n chemisk Element mäd Symbol Be un Atomnummer 4. Dät is n djunkergries Äidalkalimetal.

SIMS Spektrum fon do Isotope

Oainskuppe
[He] 2s2 4 Be Periodensystem . . . . . . . . . . Klik ap sun litje Blok foar n uur Element
Algemeen
Noome, Symbol, Oardnengstaal	Beryllium, Be, 4
Serie	Äidalkalimetalle
Gruppe, Periode, Blok	2, 2, s
Uutsjoon	wiet-gries metallisk
Massenandeel an ju Äidhülle	5 · 10−4 %
Atomar
Atommasse	9,01218 u
Atomradius (bereekend)	112 (-) pm
Kovalenten Radius	90 pm
Van-der-Waals-Radius	- pm
Elektronekonfiguration	[He] 2s2
Elektrone pro Energieniveau	2, 2
Uuttreedoarbaid	5,0 eV
1. Ionisierungsenergie	899,5 kJ/mol
2. Ionisierungsenergie	1757,1 kJ/mol
Physikalisk
Aggregoattoustand	fääst
Kristallstruktuur	hexagonal
Tichte	1,848 g/cm3
Mohshädde	5,5
Magnetismus	diamagnetisk
Smiltpunkt	1551,15 K (1278 °C)
Sjoodepunkt	2750 K (2476,85 °C)
Molar Volumen	4,85 · 10−6 m3/mol
Ferdampengswaarmte	292,40 kJ/mol
Smiltwaarmte	12,20 kJ/mol
Dampdruk	4180 Pa
Skalgauegaid	13000 m/s
Spezifiske Waarmtekapazität	1825 J/(kg · K)
Elektriske Laitfäiegaid	31,3 · 106 S/m
Waarmtelaitfäiegaid	201 W/(m · K)
Chemisk
Oxidationstoustande	2
Oxide (Basizität)	BeO (amphoter)
Normoalpotentioal	−1,85 V (Be2+ + 2e− → Be)
Elektronegativität	1,57 (Pauling-Skala)
Isotope
Isotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP 7Be in Spuren 53,12 d ε 0,862 7Li 8Be {syn.} 6,722 · 10−17 s 2 α 0,092 - 9Be 100 % Stabil 10Be in Spuren 1,51 · 106a β- 0,556 10B 11Be {syn.} 13,81 s β- 11,506 11B
NMR-Oainskuppe
Spin γ in rad·T−1·s−1 E fL bei B = 4,7 T in MHz 9Be -3/2 3,759 · 107 0,0139 28,1
Sicherhaidswaiwiesengen
Gefoarstofkänteekenge aus RL 67/548/EWG, Anh. I
T+ Gans giftich
R- und S-Sätze	R: Foarloage:R-Sätze
	S: Foarloage:S-Sätze
Sowied muugelk un gebruukelk, wäide SI-Eenhaide ferwoand. Wan nit uurs fermäärkt, jäilde do anroate Doaten bie Standoardbedingengen.

Äntdäkkenge

As Eerste ärkoande Nicolas-Louis Vauquelin dät 1798 in oxydiske Foarm. In dät Jier 1828 glukkede dät Friedrich Wöhler as uk Antoine Bussy dät Metal truch Reduktion fon Berylliumchlorid mäd Kalium fräi tou moakjen. Die Noome Beryllium stamt fon dät Griechiske βήρυλλος, berullos, beryl, in dät Prakrit veruliya, in dät Pāli veḷuriya fon veḷiru of viḷar, "bleek wäide", wät wai wiest ap ju bleeke Faawe fon dän Hoolfeedelsteen Beryl. Dät hat, dät ne Löösenge fon Beryllium swäitsk smoaket, wieruum dät dit Element n Tiedloang dän Noome 'Glucinium' drain häd (fon dät Griechiske glykys wät swäit betjut). Do äddere Chemiste do dät mälded hääbe, dieden dät stierwend: Berylliumferbiendengen sunt nämmelk gjucht giftich.

Anweendengen

Dät is n goud Materioal uum Röntgenfinstere uut tou moakjen, deeruum dät disse Stroalenge weegen ju läige Massentichtegaid fon Beryllium nit stäärk absorbierd wäd un dät Metal ap uur Siede stäärk genouch is uum n Vakuumsystem outousluuten.

Wan Beryllium uutsät wäd an α-Stroalenge, häd dät ju Oainskup Neutrone fräitoureeken. Dät wäd deeruum wäil as ne swäkke Neutronewälle ferwoand.

Foarallen in Legierengen mäd Kooper wäd dät Element fuul ferwoand, deeruum dät sukke Materioalien goude Oainskuppe apwiese. Do sunt goude Laitere fon Elektrizität as uk fon Waarmte, do sunt licht, stäärk, stieuw un häd un wierstounde Korrosion un Wuuregaid. Do wäide anwoand in Punktswaiselektroden, Metalfeedere un elektriske Kontakte. In Lufttfoart-, Ruumfoart- un Rustengs-Industrie foiende jo besunners Anweendenge..

Uk in ju Nuklearindustrie fint dät Element Anweendenge, dät häd n läigen Truchsnit foar dät Ienfangen fon thermiske Neutrone.

Berylliumoxyd wäd wäil oanwoand weegen sien goude Waarmtelaitenge, Stäärke, Häddegaid un sin besunners hoogen Smiltpunkt. In Juundeel tou dät Metal is dät n Isolator.

Berylliumoxyd wäd uk immer moor as Materioal foar Luudpreekermembroane ferwoand.

Apfaalende Oainskuppe

Beryllium häd fon do lichte metallen aan fon do hoochste Smiltpunkte. Die Elastizitätsmodul is uungefeer n Träädel fon dät fon Stäil, dät is n gouden Waarmtelaiter, nit-magnetisk un täämelk stabil. Bie Ruumtemperatuur un normoalen Druk wäd et nit fon ju Atmosphäre angriepen, woarschienelk deeruum dät et ne beschutsjende Oxydloage bildet. Deeruum kon dät uk n Krats in Glääs moakje. Dät wäd sogoar fon konzentrierde Salpetersüüre nit angriepen. Foarallen in do Buell-Motorreede, wier dät anwoand wäd in ju Legierenge fon dät Ouljepumpe-Kamrääd, häd et räägelmatich giftige Reaktione uutlöösd.

Uutsjoon

In ju Natuur kumt dät foar in buunenen Toustand in Mineroale as Bertrandit, Beryl, Chrysoberyl, Phenakit, Aquamarin un Smaragd. Do bee lääste sunt Hoolfeedelsteene.

Beryllium