Germanisk Näiheedendum

Dät Germaniske Näiheedendum (uk wäil Heedendum) is n Wieraplieuwjen fon dät oolde germaniske Heedendum, wät foar ju Kristianisierenge ju ienheemiske Natuurreligion fon do Germoanen waas. Bie dät germaniske Näiheedendum sunt ju Kultuur, ju Mythologie un ju Gloowenswaareld fon do Germoanen wichtich. Do Gloowensfoarstaalengen un Sweerpunkte fon do Foulgere konnen gjucht fuul ferskiele.

Germaniske Näiheedene lieuwje foarallen in do germanisksproakige Lounde, as Midden-Europa, do britiske Ailounde, Skandinavien, Noudamerikoa un Australien. Ap Ieslound is Ásatrú n stoatelk anärkoande Religion.

Begriepsdefinitionen

Et rakt fuul ferskeedene Begriepe foar ferskielende Gjuchtengen binnen dät germaniske Näiheedendum. So rakt et Begriepe do spezifisk mäd een Gruppe touhoope hongje, wilst uur Begriepe foar n gratter Spektrum bruukt wäide. In dät Jier 1997 wuude in n Artikel fon dät Tiedskrift Pagan Dawn, ferskeedene Begriepe benaamd do moor of minner früünd toununner sunt. N poar fon sukke Begriepe wieren Nordiske Tradition, Nordiske Sitte, Ásatrú, Odinismus, Germanisk Paganismus un Teutoniske Religion.

Algemeen (sowäil fon Laien as uk in ju Fäkliteratuur) wäd dän Begriep Germanisk (Näi-) Heedendum bruukt as n Sammelbegriep foar aal do Gjuchtengen binnen dät germaniske Näiheedendum. Uum spezifiske kulturelle Gjuchtengen of religiöse Sweerpunkte binnen dät germaniske Näiheedendum tou benaamen wäide uur Begriepe bruukt.

Ju Etymologie fon dät Adjektiv heedensk (ooldhoochdüütsk: heidan, ooldängelsk: hæðen, ooldnordisk heiðinn) gungt wieruume ätter ju gotiske Foarm *haiþi of haiþno, wät uut ju gotiske Biebel fon Wulfila kuumt. Dät Adjektiv is nit ouleeden fon ju Heede-Loundskup, man gungt wierumme ätter dät armeniske Leenwoud hethanos, dät uk wier ouliend is fon dät griechiske Begriep ethnos. Däälich tjuudet me mäd Heedendum maastens do nit-abrahamitiske Religione an.

Geskichte

Ásatrú ap Ieslound unnerwaiens ätter n Þingblót

In dät 19. Jierhunnert koom näie Interesse foar dät Gloowen fon do oolde Germoanen. Interesse foar ju foarkristelke germaniske Kultuur waas foarallen dät Resultoat fon ju Romantik. In dät äddere 20. Jierhunnert wuuden ferskeedene näiheedenske Organisatione gruunded. Deerbie wieren uk okkulte Gruppen aktiv. In do 1930er Jiere wuude dät germaniske Näiheedendum unner dän Noomen 'Odinism' in Australien bekoand as Gloowe.

In Nazi-Düütsklound wuude dät germaniske Näiheedendum fon ju Regierenge as Propagandamiddel bruukt. In ferskeedene Bouke, do hääruutroat wuuden sunt fon do Nazi's, wuuden do Moanskene motivierd uum dät Midwinterfäst un Midsuumerfäst tou fierjen. Ju Germanische Glaubens-Gemeinschaft, ju fon 1912/1913 bit tou 1964 aktiv waas, häd fersoacht dät Kristendum uut Nazi-Düütsklound tou ferdrieuwen, man do Nazi's wieren deer nit mäd ienfersteen.

N näi Wieraplieuwjen fon dät germaniske Näiheedendum waas in do leete 1960er un äddere 1970er Jiere. Gruundloage foar dät näie Wieraplieuwjen wieren Folklore un historisk Unnersäikenge insteede fon Mystifizierenge un Spekulatione. Ap Ieslound wuude ju näiheedenske Organisation Ásatrúarfélagið, ju fon Sveinbjörn Beinteinsson apgjucht wuude in dät Jier 1972, fon dän Stoat as offizielle Religion anärkoand. Däälich häd dän Ásatrúarfélagið 2.093 Foulgere.^[1]

In Düütsklound wuude ju Heidnische Gemeinschaft 1985 apgjucht fon Géza von Neményi. 1991 foulgede ju Germanische Glaubens-Gemeinschaft, wäkke uut ju HG äntstuude. In do 1980er un 1990er Jiere ärskeenen ferskeedene Organisatione, do sik ap dät germaniske Näiheedendum beluuke. In Düütsklound rakt et siet dän Twäide Waareldkriech Diskussione uur dät germaniske Näiheedendum un ekstreemgjuchtse Gruppen. Do maaste näiheedenske Gruppen sätte sik deerjuun, un hääbe neen Kontakt tou sukke Organisatione.

In dän Suumer fon 2000 wuude in do Niederlounde dät Nederlands Heidendom apgjucht. Ju Forn Siðr - Asa- og Vanetrosamfundet i Danmark wuude apgjucht ap n 15. November 1997, un wuude ap n 6. November 2003 fon dät däniske Säärkenministerium offiziell as Gloowensmeenskup anërkoand. Ap n 3. April 2006 wuude mäd dät Reykjavíkurgoðorð n twäide Asengloowensmeenskup fon dän isloundske Stoat anärkoand. Dät Reykjavíkurgoðorð wuude fon Jörmundur Ingi Hansen, n fröieren 'Allsherjargoði' fon ju Ásatrúarfélagið, gruunded.

Bouke un Täkste

Ju Edda

Ju Edda is foar do maaste germaniske Näiheedene een fon do maast bruukte Wällen. Et rakt two Edda's, ju Läidere-Edda un ju Snorra-Edda (Prosa-Edda). Ju Läidere-Edda fertält in Stäfriemläidere fon do Godde un do Hälde. Ju Snorra-Edda is eegentelk n Leerbouk foar Skalden. In ju Snorra-Edda rakt et ne Beskrieuwenge fon ju germaniske Goddewaareld. Fon aal do Eddaläidere ferskielt „Dät Läid fon de Hooge“ (ooldnordisk: Hávamál) fon do uur Läidere truch sien mythologiske Elemänte un Wiesegaide, do der ferskeedene ethiske Orientierengen muugelk moakje. Foar fuul germaniske Näiheedene is dät ooldängelske Hälderiemsel Beowulf ne Wälle wier foarkristelke Apfoatengen in beskreeuwen sunt. Dät Hildebrandsläid uut dät 9. Jierhunnert is ne Fereerenge foar do Foaroolden. So rakt et moor foarkristelke Täkste un Bouke, mäd heedenske Elemänte, do fon germaniske Näiheedene studierd wäide. N Deel fon do heedenske Fertällengen sunt uurlääwerd in Runenskrift.

Bie do Bouke un Täkste, do in ju Kristianisierengstied kuume of deerätter skrieuwen sunt, oachtje germaniske Näiheedene ap do heedenske Elemänte. Ju Edda is t.B. in dät 13. Jierhunnert skrieuwen. Dät kon also weese, dät deer neen heedenske, man kristelke Elemänte oane stounde. Wan dät dan uum ju Fereerenge fon do Foaroolden gungt, dan kon me deer maastens wisse fon weesen, dät et uum ne heedenske Geskichte gungt. Bie Seeken so as Skeeld un Buuse kon me deer maastens wisse fon weesen dät et uum ne kristelke Geskichte gungt.

Dan rakt et uk noch Beskrieuwengen fon do oolde foarkristelke Germoanen uut ju foarkristelke Tied. Two Biespile deerfon sunt ju Germania fon Tacitus un ju Gesta Danorum fon Saxo Grammaticus. Tacitus häd foar sien Wierk Germania ju nordiske Sagaliteratuur un Foulkssoagen konsultierd. Ju Gesta Danorum wuude skrieuwen uum dät Jier 1200 un rakt n Uursicht fon ju dänisk-nordiske Godde- un Häldeuurlääwerengen. Do Godde wäide as Moanskene, do in ju Foartied lieuwden, beskrieuwen un ferljoose deertruch hiere mythologiske Karakter. Hie behondelt foar n Deel dosälge Mythen as ju Edda, so as toun Biespil Baldur sin Dood, man do Fertällengen ferskiele daach düütelk fon ju Edda.

Läästens rakt et Bouke, do nit uut ju foarkristelke Tied sunt, man daach ju foarkristelke Tied beskrieuwe. Dät sunt tou Biespil archeoliske Bouke, do dät foarkristelke Lieuwend fon do Germoanen beskrieuwe, un deermäd ne Bielde reeke fon ju Lieuwendswaareld fon do oolde Germoanen. Uk Foulkssoagen, do der leeter apskrieuwen wuuden sunt, wäide fon germaniske Näiheedenen bruukt, wan do ne Ferbiendenge mäd ju foarkristelke germaniske Lieuwendswaareld reeke. Dät sunt maastens oolde Foulkssoagen, do fon Wietenskuppere apskrieuwen wuuden sunt. Sukke Wietenskuppere hääbe sukke Fertälstere heerd fon oolde Ljuude, un disse oolde Ljuude hääbe do Fertälstere heerd fon hiere oaine Foaroolden. Do Wietenskuppere konnen apgruund fon ferskeedene Elemänte in sukke Geskichte bestimme, of do uk wuddelk oold sunt. Moonige heedenske Elemänte uut sukke Fertälstere wäide fon germaniske Näiheedenen bruukt uum ju foarkristelke Waareld fon do Germoanen beeter tou ferstounden.

Inhoold fon dät germaniske Näiheedendum

Foar do germaniske Näiheedenen is dät oolde germaniske Heedendum n Äärwskup, weer jo sik mäd ferbuunen fäile, un wät jo Däälich wier belieuwje wollen. Foar n Deel fon do Näiheedenen is dät bloot ne kulturelle Beweegenge weer bepeelde Traditione tou heere. N uur Deel wol jädden ju oolde Religion, so fier dät gungt, rekonstruierje. Oolde Bouke un Täkste uut foarkristlike Tiede bruuke do Näiheedenen uum fon dät oolde Heedendum tou leeren. Bepeelde Seeke uut sukke Skrifte wäide uk ferweendet in dät germaniske Näiheedendum. Dät konnen do njuugen oolde moraliske Ideale weesen so as Moud, Tjoue, Weerhaid, Eere, Oainständegaid, Gastfjuntelkaid, Tucht, Fliet un Uutduur.

Godewaareld

N näiheedensk Altar mäd ferskeedene Godhäide.

Nit aal do germaniske Näiheedenen leeuwe an do Gode. Et rakt uk Näiheedenen, do dät germaniske Näiheedendum bloot as ne Subkultuur betrachtje. Wan do fereerd wäide, dan sunt dät foarallen Woodan, Thuner, Tyr, Freya un Frigg. Foar do Gode rakt et ferskeedene Noomen. Oafte wäide do nordiske Noome bruukt, man mongelse uk do ooldängelske, ooldfräisk of oolddüütske Noomen.

Ju Godewaareld läit sik ferdeele in do Asen (Æsir) un do Wanen (Vanir), dät sunt do Geslächte fon do Gode. Do Wanen sunt do oolde Gode un do Asen sunt do junge Gode. Ätter n mythologisken Kriech fon do Wanen juun do Asen ferljoose do Wanen un do wuuden apnuumen in dät Geslächt fon do Asen.

Do maaste bekoande Gode sunt:

Woodan (Ooldfräisk: Weda) is Baabe fon aal do Asen, un wäd uk dän Haudgod naamd.
Thuner is dän Grummelgod. Hie is die Suun fon Woodan un Jörð un heert tou do Asen.
Freyr is n Noome fon n Fruchtboargaidgod. Hie heert tou do Wanen. Dät hondelt sik sicher um n tabuisierte Noome fon n God, weerfan die Noome sälwin nit bekoand is of nit bruukt wäd.
Freya is n Noome fon n Fruchtboargaidgodin. Ju heert tou do Wanen. Ju läit n Haaldeel fon aal do gefaalen Hälde ätter Folkwang kuume, do uur gunge ätter Walhalla.
Frigg is Woodan sien Wieuw.
Tyr is die God foar Kriech un Gjucht. Sien gjuchterhound is oubieten truch n Wulf.
Loki is as n Riese ap ju Waareld keemen, un wuude leeter Bloudbruur mäd Woodan. Hie is God fon dät Fjuur un n List.
Balder is ätter ju Prosa-Edda n Suun fon Woodan un Frigg. Mäd sien Moanske Nanna häd hie dän Suun Forsite. In ju fräiske Mythologie spielt Forsite ne wichtige Rulle.

Ieuwenske do Gode rakt et noch do Jötun of Riesen. Disse Riesen konnen goddelke Krääfte hääbe. Et rakt ferskeedene Riesen wäkke fjuntelk of nit fjuntelk juunuur do Gode un Moanskene sunt. Do unfjuntelke Riesen wäide altied fon Thuner bekämped.

Fäste

Et rakt bie do germaniske Näiheedenen ferskeedene Apfoatengen uur do Fästdeege. Do Fäste spielje oawers ne wichtige Rulle in dät germaniske Näiheedendum. Foarallen dät Midsuumerfäst un Midwinterfäst wäide däälich fon bolde aal do heedenske Gruppen fierd.

In ju Snorra-Edda sunt tjo Offerfäste beskreeuwen: dät Midsuumerofferfäst, n Offerfäst ätter dän Aaden, un n Midwinterfäst.

Do maast bekoande un grootste Fäste in dät modärne germaniske Heedendum sunt:

Fäst	Dai	Inhoold of Betjuudenge
Foarjiersfäst	Februoar, Meerte of April	Dät Foarjiersfäst wäd ap ferskeedene Wiesen un an ferskeedene Deege fierd.
Moaifäst	An dän Begin fon de Moaimound	Fruchtboarkaidsfäst. Dän Begin fon de Suumer.
Midsuumerfäst	21. Juni	Suumersunnenweende, ju kuutste Noacht fon dät Jier.
Aadentonkfäst	Begin August	Offerfäst uum tou tonkjen foar dän Aaden.
Häärstfäst	Fulmoune in dät 10. Mound (Lunarkalänner)	Dän Begin fon de Winter.
Middewinterfäst of Julfäst	21. Dezember	Wintersunnenweende, ju loangste Noacht fon dät Jier. Bie Middewinterfäst of Julfäst wäd dät näie Jier fierd.

Rituale

N Blót is dät ritual Sloachtjen mäd ferskielende Kulthondelenge, wät tou n Fereerenge fon do Gode tjoont. Dät wuude fröier fon do oolde Heedenen fierd as n Fäst. Wan me dät Woud 'Blót' uursät kricht me "Bloud" ap Seeltersk. In foarkristelke Tiede heerde dät Sloachtjen tou n Middenpunkt fon dät Ritual. Do germaniske Näiheedenen moakje dät nit. Do fierje dän Blót buuten in de Natuur, weerbie foarallen Ieten en Drinken wichtich is.

Dät Sumbel is n Drinkritual of Drinkfäst foar do Gode. Dät Ritual wäd in n Fästhalle hoolden. Do wichtichste Elemänte fon dät Sumbel sunt dät drinken fon Bier of Met uut n Drinkhouden, do Deelniemere skälle ferskielende Sweere un Eede uutspreeke, un dät uutdeelen fon Gifte.

Seiðr of Seidr sunt "Zauberei" of "Häksenoarbaid". Bie do germaniske Näiheedenen rakt et nit fuul Foulgere, do sik mäd Seidr beskäftigje. Uut dät germaniske Näiheedendum äntstuude Wicca, n näireligïose Beweegene wäkke Seiðr of Seidr as Middel bruukt.

Kultsteeden

Foar germaniske Näiheedenen sunt bepeelde Steeden gans wichtich. Sukke Steeden sunt maastens besunnere Steenformatione of Bierichtoppe, Woolde mäd bepeelde Boomsoarten, un wäkke Steeden, do fon sukke Gruppen as Kraftsteeden betrachtet wäide. Foarallen bie heedenske Fäste kuume germaniske Näiheedenen ap sukke Steeden touhoope. Biespile fon sukke Kultsteeden sunt do Externsteene in dät Teutoborger Woold, bie dän Questenbierich in dän Harz, dät ganse Äilound Hälgelound, un bie do Hüünegreewe so as in dän Hümmling of in Drenthe.

Gloowensgjuchtengen

N näiheedensk Säärkhoaf in Ieslound.

Dät Woud Heedendum wäd däälich fon ferskeedene Moanskene bruukt, uum hiere Religion mäd an tou tjuuden. Do Näiheedenen hääbe ferskeedene Gloowensgjuchtentengen so as Ásatrú un Folketro. Foar aal do Gloowensgjuchtentengen sunt Tradition, Mythologie, Geskichte un Rituale wichtich.

„Ásatrú“ kuumt fon dät Woude Áss, wät wiest ap do Æsir, n Godegeslächt. Dät Woud trú betjuudet "Tjoue", also Ásatrú hat "Tjoue an do Gode" of "Tjoue an do Asen". Dät Woud wäd in dät 19. Jierhunnert bekoand in do Skrifte fon skandinaviske Nationoalromantiker. Dät Woud „Vanatru“ äntstuude as n Reaktion ap dät Woud Ásatrú, un betjuudet "Tjoue an do Wanen". Dät Woud „Rokkatru“ ferwiest ätter do Rokkr so as Loki. In do ängelsksproakige Lounde wäd dät Begriep „Odinismus“ bruukt uum dät germaniske Näiheedendum mäd an tou tjuuden, un deer wäd dät Woud uk oafte bruukt as Synonym foar Ásatrú. Odinismus (ouleeden fon Odin/Woodan) betjuudet nit dät et hier gungt um n monoteistiske Variante fon dät Gloowen.

„Folketro“ (Foulksgloowen) is ne Gjuchtenge binnen dät germaniske Näiheedendum, ju Deele fon dät foarkristelke Häideendum so fier as dät gungt rekonstruierje wol. Deerfoar wäd dät oolde Häideendum unnersoacht. Ju Folketro wol ju oolde Religion nit gans rekonstruierje, man Seeke so as hiere Rituale un Fäste basierje ap ju Kunde fon regionale Folklore. Ju Folketro distansiert sik fon Ienfloude uut New Age un Wicca. Ju Folketro wäd uk "Funtrad" naamd, wät ne Oukuutenge is foar "Fundamentalistisk Traditionalisme".

In äängere Sinne sunt Ásatrú un Odinismus modärne Gloowensgjuchtentengen, do sik basierje ap ju heedenske Religion uut ju Wikingertied. „Forn Siðr“ basiert sik uk ap ju heedenske Religion uut ju Wikingertied, man bie Forn Siðr gungt dät moor uum ju Rekonstruktion apgruund fon ooldiesloundske Soagen un Mythen. „Fyrn Sidu“ ap do britske Ailounde un dän „Firno Situ“ in Suuddüütsklound basierje sik moor ap hiere oaine regionoale Traditione. So as bie uur Gjuchtengen in dät germaniske Näiheedendum hääbe do Anhongere fon ju „Urglaawe“ n breed Spektrum fon Gloowensfoarstaalengen fon dät polytheistiske Rekonstruktionismus. Ju Uurglaawe basiert sik stäärk ap do kontinentoalgermaniske Uurlääwerengen un ju suuddüütske Tradition. Ju Uurglaawe liekt deermäd fuul ap dän Firno Situ uut do suebiske un alamanniske Regione.

In dät germaniske Näiheedendum rakt et uk n Ferskiel twiske do universaliste un foulkiske Gruppen. Foar Anhongere fon dät Universalismus is ju nationoale of etniske Oustammenge nit bepeelend, weertruch älkuneen dät germaniske Näiheedendum annieme kon. Ieuwenske do Universaliste rakt et binnen dät germaniske Näiheedendum uk foulkiske Gruppen. Foar foulkiske (äng. folkish) Gruppen is dät germaniske Näiheedendum bloot ju etniske Religion fon do Germoanen. Bie do foulkiske Gruppen is ju Muugelkaid gratter, dät deerbie uk ekstreemgjuchtse Toachte lieuwje. Wäkke Gruppen tou do Universaliste heere un tou do foulkiske Gruppen is nit altied duudelk, deer ju Definitione foar fuul Näiheedenen striedich un prikkelch sunt.

Näiheedenske Gruppen

Sveinbjörn Beinteinsson, die fröiere Boas fon ju isloundske Ásatrúarfélagið.

Do grattere Gruppen fon germaniske Näiheedenen sunt:

Do ängelskbaalende Lounde
- Fereende Köönichriek
  - Odinist Fellowship
  - Odinic Rite
- Fereende Stoaten fon Amerikoa
  - Ásatrú Alliance
  - Asatru Folk Assembly
  - The Troth
Skandinavien
- Ásatrúarfélagið
- Åsatrufellesskapet Bifrost
Do düütskbaalende Lounde
- Eldaring
- Germanische Glaubens-Gemeinschaft
Niederlounde un Flandern
- Nederlands Heidendom
- Werkgroep Traditie

In Spanien is ju Gruppe Comunidad Odinista de España-Asatru in dät Jier 1981 apgjuchtet. Ju heert uk tou dät germaniske Näiheedendum, wilst Spanien nit tou do Lounde reekend wäd, weer do Ljuude een fon do germaniske Sproake baale. Jo basierje sik ap dät gotiske Äärwskup fon dät modärne Spanien.

Symbolik

Die Mjölnir.

Valknut

Dät maast bekoande Symbool fon do germaniske Näiheedenen is dän Hoomer fon Thuner (die "Mjölnir"). Dät Symbool wuude in dät fröie Middeloaler fon heedenske Wikinge dreegen, un bie argeologiske Uutgreeuwengen sunt ferskeedene fon sukke Hoomere fuunen. Die Mjölnir wäd fon fuul germaniske Näiheeden dreegen as Symbol fon hiere Gloowen. Me sjucht dät uk in ju Musikszene (t.B. Gothic, Heavy Metal).

Die Walknätte bestound uut njuugen Houke (tjo Tjokaante) un skuul n Symbool weesen fon do njuugen Waarelde. Dät is n Symbool fon Woodan un symbolisiert bie do germaniske Näiheedenen Wiesegaid un Kraft. Die Walknätte stuude ap oolde skandinaviske Steene oubildet, maastens in n Touhoopehong mäd Woodan. Die Walknätte wäd deeruume uk wäil Woodansknätte naamd. Dät Teeken wäd nit bloot fon heedenske Gruppen bruukt.

Ju Irminsul waas bie do foarkristelke germaniske Foulke n Kultobjekt. Ju heert typologisk tou n Waareldboom in ju germaniske Mythologie. So as moor heedenske Symboole wäd ju Irminsul misbruukt in foulksnationoale Gruppen. Foarallen in Düütsklound sunt do Runetäkste n ekstreemgjuchts Teeken, deerbuuten wäide do Runen maastens mäd dät oolde Heedendum ferbuunen.

Literatuur

René Gründer: Blótgemeinschaften : eine Religionsethnografie des "germanischen Neuheidentums" (Grenzüberschreitungen, Bd. 9). 2010, ISBN 978-3-89913-798-9.
Kveldúlf H. Gundarsson u. Kurt Oertel (Hrsg.): Ásatrú. Die Rückkehr der Götter. 2012, ISBN 978-3-939459-63-7.
James Hjuka Coulter: Germanic Heathenry. 2003, ISBN 1-4107-6585-7
Mark Puryear: The Nature of Asatru. 2006, ISBN 0-595-38964-3
Andrea Haugen: Die Alten Feuer von Midgard. 2003, ISBN 3-935684-01-0.
Géza von Neményi: Götter, Mythen, Jahresfeste – Heidnische Naturreligion. 2004, ISBN 3-89423-125-4.
Fritz Steinbock: Das heilige Fest. Rituale des traditionellen germanischen Heidentums in heutiger Zeit. 2004, ISBN 3-938432-00-4.

Ferbiendengen ätter Buuten

Artikkel fon ju BBC uur dät Heedendum ängelsk
Artikkel uur ju Asatru-Religion in Ieslound düütsk
asentr.eu düütsk
heidnische-gemeinschaft.de düütsk
Heedensk Portoal niederloundsk

Organisatione

Wällen, Anmäärkengen un Ätterwiesengen

Wällen, Anmäärkengen un Ätterwiesengen:

↑ Websiede fon Ásatrúarfélagið

[1] Websiede fon Ásatrúarfélagið

[1]