Irlound
|
Irlound is n Lound in Wääst-Europa un ju Haudstääd is Dublin.
Geografie
BeoarbaidjeIrlound is n höägelich Lound mäd fuul Weeden un foarallen näi anplontede Buske. Hier un deer sjucht me middelhooge Bierge, In dät Wääste rakt dät n koal Foangebiet (do Bogs), wier Ljuude noch Eed greeuwe foar oaine Gebruuk. Ju Wäästkuste is an Steeden gjucht stail un fälsich (Moher). Die hoochste Bierich fon dät Lound is die Carrauntoohil (1.041 m). Ju grootste Äi fon Irlound is die Shannon. Wichtige Stääde in ju Republik sunt Dublin, Limerick, Donegal, Galway, Tralee, Cork.
Irlound wäd begränsed fon:
- ju Iriske See in dät Aaste
- die Atlantiske Ozean in dät Wääste un dät Noude,
- ju Keltiske See in dät Suude,
- Noud-Irlound in dät Noudaaste.
Geskichte
BeoarbaidjeIrlound is al ädder befoulked wuuden fon do Kelten. Dät unnerschat sik deertruch, dät dät sieläärge neen roomske Besättenge häiwed häd. In dät Middeloaler roat et deer ferscheedene litje Köönichrieke, man leeter koomen do Wikinger, do aan Köönich foar dät ganse Lound anstoalden. Noch leeter koomen doo Angelsaksen, man eerste do Normandier moakeden Irlound gans tou ne Kolonie. Jo fäästigeden sik alleweegense in groote Kastäile un unnerdrukten ju keltiske Befoulkenge.
Leeter wai broacht die ängelske Köönich fuul Protestante uut Schotlound ätter ju noudelke Provinz Ulster, wilst die Räst katoolsk bleeuw.
In do 1840-er Jiere roat dät ne groote Smoachtegaid truch ju Tuffelkekroankhaid. Moonige stuurwen foar Smoacht un fuul looken uk wäch ätter Amerikoa. In ju Tied sakkede ju Befoulkenge fon sun 9 bit 3 Millione.
Truch ju Unnerdrukkenge fon do protestantiske Besättere roat dät oafte Apstande. In dät Jier 1916 koom die groote Paaskenapstand, wierätter dät Lound 1922 sälwenständich wuude, mäd Uutnoame fon Ulster, dät bie Groot-Britannien bleeuw.
Wirtschaft
BeoarbaidjeDät Bruttoinloundsprodukt pro Kop waas $46.600 in 2007. In 2007 waas 5% fon ju ganse Wirtschaft Loundwirtschaft, 46% Industrie un 49% Tjoonste.
Sproake
BeoarbaidjeJu oolde keltiske Sproake häd fuul tou lieden häiwed fon ju groote Smoachtegaid. Däälich rakt dät noch man min Gestriche (Gaeltacht, wier ju älke Dai Uumgongssproake is, wan ju uk stäärk fon ju Regierengen foarderd wäd.