Barock

Dät Barock is een Stil-Epoche in ju Geskichte fon do Kunste un duurde sowät fon 1575 tou 1770 tou. Dät stuude unner dän Ienfloud stuude fon Juunreformation ap ju gäistelke un Absolutismus ap ju waareldske Ieuwene. Dät ferkloort wildääge uk ju baldoarige Prunksucht, ju in do ferskeedene Kunste tou Uutdruk kumt.

Bieldende Kunst

In ju Bieldende Kunst is die Stil känteekend truch uurmäitige Fersierenge uum ju Bewäägenge tou akzentuierjen mäd Faawen, Fersierenge un dät Lucht-Skaad-Effekt. In ju Baukunst sunt swierde Fassoadenfoarmen apfaalend, deer ju Epoche uurigens uk hieren Noome fon häd: "Barock" lat sik ou fon een Portugiesisk Woud foar uunräägelmäitich foarmde Poarele un waas uurspröängelk een Skäildwoud.

Bekoande Moalere sunt t.B.: Pieter Pauwel Rubens, Rembrandt van Rijn, Johannes Vermeer, Jan Steen, Frans Hals, Pieter Claesz, Willem Claesz Heda, Francisco de Goya, Caravaggio, Diego Rodríguez de Silva y Velázquez, Annibale Carracci.

Bekoande Bieldehauere sunt t.B.: Gian Lorenzo Bernini, Franz Ignaz Günther, Balthasar Permoser, Egid Quirin Asam, Andreas Schlüter un Georg Raphael Donner

Bekoande Architekten sunt: Gian Lorenzo Bernini, Francesco Borromini, Johann Dientzenhofer, Johann Bernhard Fischer von Erlach, Joseph Anton Feuchtmayer, Guarino Guarini, Gottfried Heinrich Krohne, Baldassare Longhena, Johann Balthasar Neumann, Andreas Schlüter, Dominikus Zimmermann

Een allegoriske Deerstaalenge fon ju Moalerkunst fon Jan Vermeer
Een Meräienbielde in Warschau
Ju wierapbaude Dresdener Frouwensäärke

Musik

Een groote Barock-Oargel in dät bupperswäbiske Weingarten

Ju Barock-Musik wäd känteekend truch dän typiske Generoalbass af Basso continuo. Uk ju Oper kumt in ju Barock-Tied ap.

Bekoande Komponisten sunt: Claudio Monteverdi, Heinrich Schütz, Jan Pieterszoon Sweelinck, Girolamo Frescobaldi, Giacomo Carissimi, Johann Heinrich Schmelzer, Jean-Baptiste Lully, Arcangelo Corelli, Diderik Buxtehude, Henry Purcell, Georg Philipp Telemann, Carl Heinrich Graun, Johann Adolph Hasse, Johann Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Georg Friedrich Händel, Pieter Hellendaal

Barocke Literatuur

Ju Barocke Litaratuur is, besunners ätter dän Trüütichjierige Kriech, känteekend truch dät betoacht Weesen deer ap, dät me stierwe mout un dät aal fergungt. Deer konnen gruundferskeedene Foulgen uut häärlaitet wäide:

1. Dät Njooten fon dät Äidenlieuwend, so as dät al die ooldroomske Horatius in in fon sien Ooden mäd do oafter sitierde Woude "carpe diem" ("plukke dän Dai") skrieuwen häd.

2. Juust dät Juundeel: Een stäärke Oulienenge fon do Frauten fon dät Äidenlieuwend un een Besinnenge ap dän Gloowe un dät, wät ätter dät Äidenlieuwend kuume skäl.

Fräiske Literatuur

Aan gjucht wichtigen wäästfräisken Dichter, Gysbert Japiks, lieuwde juust an dän Uurgong fon ju Renaissance tou dät Barock, wät sik uk in sien Wierk kanne lät.
Die Pestoor un Skrieuwer Anton Heimreich häd sien Noudfräiske Chronik (1662) two Säärkenläidere ap Stranderfräisk (nai fjuund mäd dät Halligfräiske) bietousät, "Yn miren-söngh" un "Yn een-söngh", uursät aan Mäiden- un aan Äiwendsoang.