Luchtjier

N Luchtjier, Symbol lj, (Ängelsk: light-year, Symbol: ly) is n Laangtemäite ju der bruukt wäd in ju Astronomie. N Luchtjier is die Oustand die der Lucht in Vakuum oulait in ju Tied fon een Jier ätter ju äidske Kalänner. N Luchtjier is neen Eenhaid fon Tied, as me fon dän Noome toanke kuud.

Die Twäärssnit fon dät Andromeda-Stiernsystem is 140.000 Luchtjiere

Die Conedook ap 2.700 Luchtjiere fon de Äide, fotografierd fon dät Hubbleteleskop.

Ju seküüre Definition fon n Luchtjier is die Oustand die der n Photon oulääse wüül in ne fräie Ruumte, uuneendelk wied wääge fon älked Sweerkraftfäild un älked magnetisk Fäild in een Julianisk Jier (365,25 Deege fon älk 86 400 Sekunden). Deeruum dät ju Luchtgauegaid in Vakuum definierd is as exakt 299 792 458 m/s is n Luchtjier seküür 9 460 730 472 580 800 m, in runde Taale 9,46 × 10¹⁵ Meter, 9,46 Petameter af 9,46 Billionen Kilometer. N Luchtjier is uk soowät gliek an 63 241 Astronomiske Eenhaid (AE).

Dät Luchtjier wäd oafte ferwoand uum die Oustand tou Stiernen, Stiernsysteme un uur Objekte in ju Waareldruumte antoutjuuden. In ju Astronomie wäd foar sukke Oustande oawers oafter die Parsek ferwoand, die der beskrieuwen is as die Oustand wierap n Objekt ne Parallaxe fon een Boogensekunde generiert as dät observierde Objekt sik uur aan astronomisken Eenhaid ferskuuwen däd, lood ap ju Sichtlienje fon dän Woarniemer. N Parsek is bolde gliek an 3,26 Luchtjier. Die Parsek wäd ljauer ferwoand deeruum dät die eenfacher oulat wäide kon uut woarnuumene Fakte. Buute wietenskuppelke Kringe wäd oawers maast die Eenhaid Luchtjier ferwoand.

Eenhaide relatierd an dät Luchtjier sunt ju Luchtuure, ju Luchtminute un ju Luchtsekunde, die Oustand die der dät Lucht touräächlait in Vakuum in bäätnunner ne Uure, ne Minute un ne Sekunde. N Luchtminute is gliek an 17 987 547 480 Meter, af soowät 18 Millionen Kilometer. Een Luchtsekunde is 299 792 458 M.

Eenige Fakte

• Die Oustand twiske ju Äide un ju Moune is uungefeer 1,3 Luchtsekunden.
• Die Oustand fon ju Sunne ätter ju Äide is 8,3 Luchtminuten.
• In n Juli 2012 siet die Voyager 1 al ap 121 AE (=18 000 000 000 Km) fon uuse Sunne, afwäil 0,002 Luchtjier.
• Ju naistbie stoundende Stiern buute uus Sunne, Proxima Centauri, is 4,22 Luchtjiere fon hier.
• Dät Zentrum fon uus Stiernsysteem, ju Molksträite, is soowät 28 000 Luchtjiere fon hier. Die Truchmeeter fon ju Molksträite is soowät 100 000 Luchtjiere.
• Dät naistlääsende uur groote Molksträitesysteem, die Andromedadook (M31) stoant sun 2,2 Millionen Luchtjiere fon uus oawe.

Foarloage:Wällen�