Käädenreaktsjoon
As Käädenreaktsjoon beteekent me aan physikoalsken Prosäss, bie dän aan Atomkääden truch Touhoopesteeten mäd uurs n Atomkääden of Deeltje in sin Toustound of sien Touhoopesättenge uurs wäd. Oafter wäide do elastiske Steete fon Käädene nit deertou reekend, uumdät sik deerbie bloot do Impulse fon do bee Steet-Partnere uurje, toumäts uk nit do uunelastiske Steete, bie do uk noch aan fon do Steet-Partnere in aan Anräägeden Toustound fersät wäd. Bie do uurige Faale - do Käädenreaktsjoonen in dän wuddelken Sin fon dät Woud - uurje sik do Käädene truch Oureeken of Apniemen fon Deeltjene in hiere Touhoopesättenge. Ju Toal fon aal do Nukleonen, do deer sunt, blift aaltied, as ju is; in do maaste bekiekede faale uk ju Toal fon do Näitronen un do Protonen je foar sik.
Nit tou do Käädenreaktsjoonen tält die Radioaktive Ferfaal, uumdät hier ju Kääden-Uumewonnelenge spontoan skjucht, also naan Steet tou Uurseeke häd. Uurs as düsse "natüürelke Radioaktivität" wäd ju as Foulge fon wäkke Käädenreaktsjoonen aptreedende Radioaktivität uk as kunstelke Radioaktivität beteekend.
Mäd ju Ärfoarskenge fon Käädenreaktsjoonen befoatje sik foaraaln ju Käädenphysik ju ju Deeltjephysik. Een wichtige Rulle spielje Käädenreaktsjoonen bie ju Äntstoundenge fon do Nuklide, kiek bie Astrophysik, Kosmochemie. Anweendengen rakt dät biespilswiese in ju Energietechnik (kiek bie Käädenreaktor, Fusionsreaktor) un ju Medizintechnik (Häärstaalenge fon Radionuklide foar Nukleoarmedizin un Stroalentherapie).
Truch ju Impuls-Ärhooldenge un Energie-Ärhooldenge rakt dät bie do Käädenreaktsjoonen bestimde Beskeedengen (kiek bie Kinematik). Uk uurswäkke Ärhooldengsgrööten as ju Baryonentoal spielje een Rulle.