Sigismund III. Wasa
Sigismund III. Wasa (Poolsk: Zygmunt III Waza, Litauisk: Zigmantas Vaza, Sweedisk: Sigismund Vasa; * 20. Juni 1566 ap Slot Gripsholm, Mariefred, Sweeden ; † 30. April 1632 in Warschau, Polen) waas fon 1587 oun Köönich fon dät Poolske Riek un Grootfürst fon't Grootfürstendum Litauen, kädden Stoats-Boas fon Polen-Litauen, fon 1592 bit tou sien Ousättenge truch dän Sweedisken Stounderieksdai in 1599 Äärfköönich fon Sweeden un fon do bit tou sin Dood tou Tituloarköönich fon Sweeden.
.jpg)
Ieuwenske sien Heerskjen waas hie uk n baldoarigen Moaler un Gouldsmid. Bloot noch tjo Skilleroatsjen fon him sunt ärheelden, wierfon een foar loange Tied Tintoretto touskrieuwen wuuden is. Dät prachtige Huusholt foar do Reliquien fon dän hilligen Adalbert in dän Gnesener Doom stommet foar groote Deele uut sien Smitte.
Twist uum ju sweediske Kroune Beoarbaidje
Sigismund III. waas Suun fon Köönich Johann III. fon Sweeden un Katharina Jagiellonka, ju Suster fon dän poolske Köönich Sigismund II. August. Deermäd heerde hie juust so tou ju Wasa-Dynastie as tou do Jagiellonen un kreech ju Kroune fon Polen-Litauen juust so as fon sien uurspröängelk Heematlound Sweeden. Bolde huusede hie maast in Polen.
Dät Köönichdum fon Sweeden ferloos hie in 1599. Dät koom, uumdät sin Oom, wilst hie uurkaante ju Aastsee huusede, in Sweeden ju Moacht oun sik rieten hiede. Deer ap foulgede n deelwiese militärisken Twist, die ap n 25. September 1598 in ju Slacht fon Stångebro mundede. Sigismund ferloos ju Slacht. Träi Deege leeter moaste Sigismund dän Free fon Linköping toustämme, die foarsaach, dät die Twist twiske him un sin Oom fon dän Rieksdai kloord wäide skuulen. Ju Ferienbeerenge wüül hie nit jäilde läite, uumdät hie twoangen waas, man hie kuude deer uk niks moor juun dwo un fuur wier uurkaante ju Aastsee. In 1500 wuude hie ousät un in 1600 kreech sin Oom dän Köönichstitel. Do Poolsk-Sweediske Kriege fon 1600 bit 1629 tou wieren ju Foulge.
Trüütichjierigen Kriech Beoarbaidje
As in 1618 die Trüütichjierige Kriech begon, stoalde hie sik ap ju Siede fon dän Kaiser fon't Hillige Roomske Riek. Dät saach hie as n Foardeel foar ju katoolske Seeke, man Polen broachte dät in ne stuure Loage.