Riegenskaltenge un Parallelskaltenge
Riegenskaltenge un Parallelskaltenge (dt. Reihenschaltung un Parallelschaltung, äng. Series and parallel circuits} sunt do gruundsätselke Skaltengswiesen foar elektroniske Bauelemente.
Mäd Wierstande
BeoarbaidjeSkaltje wie twäin Wierstande R1 un R2 bäätenunner, dan is die Wierstand Rtot an do uuterste Eenden gliek an ju Summe: Rtot = R1 + R2. Dät hat Riegenskaltenge.
Insteede fon mäd dän Wierstand fon n Dingen kon me uk mäd sien Laitenge G reekenje. Ju is dät Uumekierde, also G = 1/R.
Skaltje wie 2 Wierstande R1 un R2 ieuwenskenunner, dan is ju totoale Laitenge Gtot gliek an ju Summe: Gtot = G1 + G2. Dät hat Parallelskaltenge. Die totoale Wierstand is dan Rtot = 1/Gtot = 1/(1/R1 + 1/R2). Af uurs skrieuwen: Rtot = (R1.R2)/(R1+R2). [Die Punkt stoant foar "x"].
Mäd Kondensatore
BeoarbaidjeSkaltje wie 2 Kondensatore C1 un C2 parallel (d. h. ieuwenskenunner), dan kumt dät deerap hääruut, dät do Flächen fon do Platten touhoope täld wäid. Dät hat dät ju totoale Kapazität gliek wäd an Ctot = C1 + C2.
Die Kondensator häd foar Wikselstroom ne Oard fon Wierstand; die naame wie Impedanz (Y). Ju Impedanz wäd litjer as die Kondensator gratter wäd, also Y = k/C, wierbie k ne Konstante is.
Moakje wie ne Riegenskaltenge fon 2 Kondensatore C1 un C2, dan wäd ju totoale Impedanz Ytot = Y1 + Y2 = k/C1 + k/C2. Ju totoale Kapazität wäd dan Ctot=k/Ytot=k/(k/C1+k/C2)= 1/(1/C1+1/C2). Af uurs skrieuwen: Ctot=(C1.C2)/(C1+C2).
