Niccolò Machiavelli

Niccolò Machiavelli (Florenz, 3. Moai 1469 - Florenz, 21. Juni 1527) waas n italioansk Politiker, Filosoof, Skrieuwer un Dichter. Hie is bekoand wuuden uum sien politiske Ideen. Hie is gjucht bekoand wuuden mäd sien Wierk Il principe (Die Fürst). Hie häd deermäd ju Boasis lain foar do modärne Kultuurwietenskuppe.

Politiske Ideen un Wierke

Machiavelli waas n Strieder foar ju Oainständichkaid fon ju Republik Florenz, ätter sin Woal tou Kanzler in't Jier 1498 seech hie, ätter ferskeedene diplomatiske Raisen truch Europa, dät ju Oainständichkaid fon sien Republik in Gefoar waas. Dät Jier 1512 waas dät Eende fon ju Republik Florenz. In sien Huus in Sant'Andrea in Percussina, n poor Kilometer buute ju Stääd Florenz, skreeuw Machiavelli sien Wierke, do him bekoand moakeden. Dät Bouk Discorsi skreeuw hie uum't Jier 1517, man hie wuude gjucht bekoand truch sien Il principe (Die Fürst), dät 1518 of 1519 publiziert wuude.

Il principe (Die Fürst) is Machiavelli sin Fürstenspeegel. In't Bouk rakt Machiavelli n Analyse wo n Fürst standhoolde kon, wan hie nit säärm an ju Macht keemen is, man dit mäd Hälpe fon uurswäkke Ljuude un ju Leere fon Fortuna däin häd. Roum un Eere kuude n Fürst kriege truch 'goude Wätte un goude Armeen'. Machiavelli waas juun Söldner, man wüül ljoower n oaine Buurgerweer hääbe, wierap me sik beeter ferläite kon.

In sien Wierke blift Machiavelli täämelk traditionel. Hie findt ju Qualität fon n Fürst heel wichtich. Hie gungt deerbie tourääch ap do Wierke fon Cicero un kwädt dät Duchtichkaid, virtù, n noodseekelke Qualität is uum mäd et Skiksoal fon Fortuna uumtougungen un Stabilität tou ferseekerjen. Hie seech dät Kriegen un Standhoolden fon ju Macht as n Stried twiske virtù (Duftichkaid) un fortuna. Gans nai in Die Fürst, un wier Machiavelli uurs toacht as Cicero, waas dät Eerelkaid un Duftichkaid ätter Machiavelli nit altied ne goude Kombination wieren. Machiavelli foont dät n Fürst aksäptierje skuul uum sik af un tou uk brutoal, ljoogenhaft, uun moanskelk un säändich tou ferhoolden.

Betjuudenge

Machiavelli sien Ideen wuuden bit däälich fon Politiker bruukt. Uk in do Kultuurwietenskuppe wädt ju Leere fon Machiavelli noch altied beskreeuwen.