Dioden

Ju Diode is n elektrisk Bauelement mäd twäin Anslusse, dät ju Elektrizität bloot in eene Gjuchte truchlät.

Prinzip

Moakje wie ne tänne Loage P-Typ Hoolichlaiter ap ne Loage N-Typ, dan äntstoant ap dän Uurgong af "junction" fon do bee ne Speerloage, ju sonaamde PN-barriere. Dät kumt deerhäär, dät fon ju N-Typ Siede bloot Elektrone truch ju Speerschicht wollen (dan uur Soarten rakt dät nit in N-Typ) un fon ju P-Typ Siede bloot Goatere. Dät hat, dät ju Elektrizität man in eene Gjuchte truch ju Speerloage wol !

Sluute wie dän Plus-Pool fon n Batterie an ap ju P-Typ Siede, dan lukt dät do Elektrone fon ju N-Typ Siede truch ju Speerloage, dan Uungliek lukt sik an. Un deeruum dät wie dan fonsälwen tou glieke Tied dän Minus-Pool fon de Batterie ap ju N-Typ Siede ansleeten hääbe, wäide do Goatere fon ju P-Typ Siede deerhäär leeken: in dän uur Wai truch ju Speerloage also. Truch ju Speerloage lapt dan n elektrisken Stroom: ju Diode stoant in ju Foudels-Gjuchte.

Traale wie nu ju Batterie uume - die Minus-Pool an je P-Typ Siede, dan wäide do Elektrone fon ju N-Typ Siede truch ju Speerloage oustat, juustgliek as do Goatere fon ju P-Typ Siede. Dan lapt neen elektrisken Stroom: Ju Diode stoant in ju Speer-Gjuchte.

Uutfierenge

Sun Struktur mäd two Loagen un ne Speerloage hat ne Diode. Dät Ganse sjucht oafte uut as ne litje Röire mäd two Träide. Ne Diode häd ju uuterst nutselke Oainskup, dät ju de Elektrizität man ätter eene Siede wai laitet. Do wäide deeruum oafte anwoand (sjuch bie Gliekgjuchtenge).

Schaltbielde foar n Diode

Wan n Diode in de Foudelsgjuchte stoant, dan stoant deeruur daach noch ne bestimde Sponnenge, ju sonaamde Speerloage-Sponnenge. Ju bedrächt bie Silizium-Dioden sowät 0,5 V, man bie do sonaamde Schottky-Dioden bolde 0 V. Ne Diode kon in ju Foudelsgjuchte uk nit aal Stroome ferdreege; die maximoal toulätte Stroom lait twiske eenige Tjaaner mA un ferscheedene Tjaaner Ampêre, ouhongjende fon dän Dioden-Typ. Bie grattere Stroome gungt ju Diode stukken.

In ju Speergjuchte lapt truch n Diode uk altied noch n litjen Stroom, die sonaamde Speerstroom, maasttied in ne Grööte fon een μA. Ju toulätte Sponnenge in ju Speergjuchte is uk nit gliek foar älke Diodentyp un lait twiske eenige Tjaaner un moor as duusend Volt.