Chichén Itzá
Chichén Itzá is een fon do betjuudendste Ruinensteeden ap dät Hoolichailound Yucatán in Mexiko. Ju Ruinenstääd lait sowät 120 Kilomeetere aastelk fon Mérida in dän Buundesstoat Yucatán. Dät honnelt sik uum een oolde Stääd fon do Itzá, een Maya-Foulk. Twiske dät oachte un dät alfte Jierhunnert hiede ju Stääd Chichén Itzá een groote uurregionoale Betjuudenge, man Doaten fon archäologiske Uutgreeuwengen tjuude deer ap wai, dät dät in ju Midde fon dät 13. Jierhunnert mäd ju Stääd tou Eende geen. Däälich rakt dät Ruinen ap een Flakte fon 1547 Hektoar, deermäd is dät een fon do grootste Funst-Steeden in Yucatán.
Ju oolde Stäädmidde wäd fon toalrieke monumentoale Bauwierke iennuumen, do n religiösen un politisken Bäätergruund hieden. Besunners bekoand is monken do Bauwierke Kukulcán sien Pyramide, een groote Stappen-Pyramide, ju goud ärheelden un deelwiese uk wier ap Steede broacht is.
Die Noome fon ju Stääd kumt uut dät Mayathan (ju Maya-Sproake fon Yucatán) un betjudt „An'n Rant fon dän Sood fon do Itzá“. Die Noome ist touhoopesät uut do tjo Woude chi’ („Muule, Rant, Ouger“) ch’e’en („Sood“ of „Hööle mäd Woater“) un itzá (Oainbeteekenge fon dät Foulk, dät deer lieuwde). Mäd dän Sood waas ju woaterfierende Doline (Cenote) meend, ju däälich as Cenote Sagrado bekoand is.