Chemiske Formel

Ju chemiske Formel fon n Stof beskrift kuut, uut wäkke Elemente un in wäkke Taale Atome een Molekül fon dän Stof apbaud is. Disse systematiske Formeln sunt äntwikkeld wuuden fon Jöns Jacob Berzelius.

Mäd Hälpe fon do Phase-Antjuudengen (s)=solid=Fääststof, (l)=liquid=Flüssighaid, (g)=Gas en (aq)=aqua=Woater bääte ju Formel kon ju Phase fon n Stof wiesd wäide.
Biespil: Woater: H₂O (l) Dät hat: n Moleküül Woater bestoant uut 1 Atom Woaterstof (H) un 2 Atome Suurstof (O), un dät is n Flüssichhaid.
Uur Biespil: Distikstoftetraoxid: N₂O₄ (g)

Ne algemeene Räägel lut, dät do Elemente in ju chemiske Formel wierroat wäide in Rangoardenge fon hiere Atomnummer. In n Praxis rakt et deer oawers fuul Uutnoamen.

Bie Süüren, Basen un Soalte is dät algemeen, eerste dät positive Ion un deerätter dät negatieve Ion tou skrieuwen. Biespiele:

• ju Süüre Soaltsüüre: HCl
• ju Base Natriumhydroxyd: NaOH
• dät Soalt Sjoodesoalt: NaCl
  

wieroun do positive Ione H⁺ un Na⁺ aptreede ieuwenske do negative Ione OH^– un Cl^–.

In ju organiske Chemie sät me dän Koolestof (C) foaroun, foulged fon dät Woaterstof (H). Do uurige Elemente kuume dan in Foulge fon hiere Atomnummer. Toun Biespil Ethylchlorid: C₂H₅Cl, wierbie do two Koolstofatome ju Haudstruktuur bildje un do Woaterstofatome touhoope mäd dät Chlor hieran koppeld sunt.

Sjuch uk

• Brutoformel as alternativen Uutdruk foar disse chemiske Formel, foarallen meend foar ju organiske Chemie.
• Struktuurformel in ju organiske Chemie, uum Iensicht tou reeken in ju Struktuur fon moor komplisierde Moleküle.